Wilders' Unikul.

1.

In "Klare wijn" schrijft Wilders dat de "democratische rechtsstaat is ontstaan vanuit een eeuwenoude discussie tussen de twee tradities die onze cultuur hebben geschapen: de joods-christelijke en de humanistische. De normen en waarden zoals die in het spanningsveld tussen deze tradities zijn voortgebracht, vormen onze dominante cultuur". De discussie tussen de twee genoemde tradities was echter een voortzetting van een eerdere discussie, en de huidige discussie tussen wat Wilders de 'Multikul' noemt aan de ene kant en wat ikzelf zijn 'Unikul' noem aan de andere is zelf óók een voortzetting van die eerdere discussie.

De discussie tussen de Joods-Christelijke traditie aan de ene kant en de Humanistische aan de andere is in feite een discussie tussen "God wèl noodzakelijk" en "God niet noodzakelijk". Dit lijkt me in de huidige discussie niet aan de orde. We kunnen beide partijen in de huidige discussie "Humanistisch" noemen. Dat niet alle deelnemers aan die discussie seculier Humanistisch zijn doet daar niet aan af.

De discussie die Wilders in "Klare wijn" noemt was een voortzetting van de discussie tussen het Katholicisme en het Protestantisme; en deze op haar beurt van een nog eerdere: die tussen het Jodendom en het Christendom. Ik ontwaar de volgende ontwikkeling:

1. Jodendom vs. Christendom;
2. Jodendom vs. {Katholicisme vs. Protestantisme};
3. Jodendom vs. {Katholicisme vs. {Protestantisme vs. Humanisme}};
4. Jodendom vs. {Katholicisme vs. {Protestantisme vs. {Unikul vs. Multikul}}}.

Eigenlijk gaat daar nog een stap aan vooraf, namelijk:

0. volkeren met natuurlijke waarden (incl. het vroege Jodendom) vs. volk met onnatuurlijke waarden (het latere Jodendom).

Deze geschiedenis bestaat uit een reeks liberaliseringen:

0. Het joodse volk wordt "bevrijd" van zijn krijgerskaste (deze wordt uitgemoord door de Assyriërs);
1. Het vroege Christendom emancipeert zich van de exclusiviteit van het Jodendom (om Jood te zijn moet men jood zijn, dwz. om 'Judaïst' te zijn moet men ethnisch joods zijn);
2. Het Protestantisme emancipeert zich van de kerkelijke hiërarchie (om tot God te komen heeft men als leek een geestelijke nodig);
3. Het Humanisme emancipeert zich van het geloof in een Opperwezen (om tot het Goede te komen heeft men God (Jezus) nodig);
4. Het Multiculturalisme (cultureel relativisme) emancipeert zich van het geloof in het ene Idee van het Goede.

De 'Multikul' is eigenlijk de laatste consequentie (met de nadruk op "consequent") van het latere Jodendom. Het joodse volk had de keuze: òf onnatuurlijke waarden aannemen, òf uiteenvallen. In het Multiculturalisme komen die onnatuurlijke waarden tot hun logische conclusie: het Multiculturalisme verkiest zichzelf niet meer boven anderen (zoals alle gezonde organismen en organisaties noodzakelijkerwijs doen).---

2.

Ik zie het Jodendom als nog veel verder verwijderd van de Multikul dan Wilders' positie (die ik hierboven schertsend "Unikul" heb genoemd). Toch zie ik het zaadje van de Multikul ook al in het Jodendom ("the seed of its own destruction", zoals de Engelsen zeggen. De Multikul staat mijns inziens voor zelfvernietiging).

3.

Mijn kritiek op het Multiculturalisme, Wilders' positie, het Humanisme, het Protestantisme, het Christendom in het algemeen, en het Jodendom (want ik heb op al deze zaken kritiek) is afkomstig uit de Nietzscheaanse hoek.

Nietzsche beschrijft hoe de Joden op een bepaald moment, vóórdat ze werden verslagen door de Assyriërs, één god hadden. Dit was een god met een kleine letter g, één god onder velen, maar wel de enige, echte Joodse volksgod. Als het hun volk voor de wind ging, schreven de Joden dat toe aan de macht van hun god. Als ze gewonnen zouden hebben van de Assyriërs zouden ze hèm daarvoor hebben gedankt. Dit was normaal in die tijd: zo werd volgens Homerus de uitslag van de strijd tussen de Grieken en Trojanen in werkelijkheid beslist door de goden: de goden die aan de kant van de Trojanen stonden legden het af tegen de goden die aan de kant van de Grieken stonden. De goden die aan de kant van de Trojanen hadden gestaan bleken daarmee dus inferieure goden.

Deze conclusie hadden de Joden ook kunnen trekken toen ze door de Assyriërs verslagen waren. Ze interpreteerden hun nederlaag echter anders. Ze concludeerden niet dat hun god machteloos was geweest tegen de goden van de Assyriërs, integendeel: ze interpreteerden hun nederlaag als straf van hun god, de machtigste god van allemaal (als er al meerdere waren). Straf waarvoor? Voor de hoogtijdagen van het Joodse volk, die nu als tijden van morele verdorvenheid werden geïnterpreteerd. Dit is de omkering van de natuurlijke Joodse waarden tot de onnatuurlijke, tegennatuurlijke. Wereldlijke macht---het enige dat van nature goed is---werd nu als 'kwaad' gezien; wereldlijke onmacht als 'goed'. De onderworpen Joden hadden minder macht dan hun meesters en waren dus volgens hun nieuwe, tegennatuurlijke moraal 'beter' dan hun meesters. Ze keerden de natuurlijke rangorde (waarvan wereldlijke macht de maatstaf is) òm om als volk te kunnen blijven bestaan:

[W]hen political defeat came, they chose existence at any price, and the price was the falsification of reality.
[George Morgan, What Nietzsche Means, pagina 342.]

4.

Ik schreef eerder in deze weblog:

Als alle culturen gelijkwaardig zijn, dan is de cultuur waarin geldt dat alle culturen gelijkwaardig zijn---de cultureel relativistische cultuur---dus niet beter dan bv. een cultureel monistische cultuur---een cultuur waarin geldt dat alle andere culturen minderwaardig zijn. Er is dus geen reden voor iemand die tot een cultureel relativistische cultuur behoort om juist zijn eigen cultuur te gaan promoten.

Aan de andere kant is iemand die cultureel relativisme promoot volledig in strijd met zichzelf. En hiermee zijn we bij de werkelijke paradox beland. "De cultuur waarin geldt dat alle culturen gelijkwaardig zijn is meerderwaardig aan alle andere culturen." Er zijn twee mogelijke niet-paradoxale varianten op deze stelling:

1. "De cultuur waarin geldt dat alle culturen gelijkwaardig zijn is gelijkwaardig aan alle andere culturen."

2. "De cultuur waarin geldt dat zij meerderwaardig is aan alle andere culturen is meerderwaardig aan alle andere culturen."

Bovenstaande paradox en haar twee niet-paradoxale varianten zijn te vergelijken met de Liar's Paradox ("This statement is false."):

1a. "All statements are true."

2a. "Only this statement is true."

Op het eerste gezicht confirmeert stelling 1a stelling 2a, terwijl stelling 2a stelling 1a verwerpt; maar zo simpel is het niet. Doordat stelling 1a stelling 2a bevestigt, haalt ze zichzelf onderuit: zij is zo indirect een Liar's Paradox. Maar natuurlijk hoeft cultureel relativisme niet te zeggen dat alle culturen een gelijke positieve waarde hebben...

1b. "All statements are false."

2b. "Only this statement is true."

Dit zijn de werkelijke Liar's Paradox equivalenten van respectievelijk cultureel relativisme en cultureel monisme. Een cultureel monistische cultuur is in strijd met alle andere culturen, waaronder cultureel relativistische culturen. De grap is dat zij in haar strijd tegen cultureel relativistische culturen wordt bijgestaan door die culturen zelf, omdat deze laatsten in strijd zijn met zichzelf! De enige eerlijke strijd tussen culturen is dus een strijd tussen cultureel monistische culturen.

Wilders wil mijns inziens zo'n cultureel monistische cultuur behouden of herscheppen. Het probleem is echter dat de "joods-christelijke en humanistische cultuur" die hij wil behouden of herscheppen the seed of its own destruction in zich draagt. Het feit dat die cultuur is uitgemond in cultureel relativisme is daar eigenlijk al het bewijs van.

5.

Wat tegennatuurlijk is is niet het 'oog om oog, tand om tand' van de oude joden, maar het 'toekeren van de andere wang' van de vroege Christenen. Dit laatste is wat Jezus te gronde heeft gericht.

6.

Het Humanisme is in wezen de Christelijke moraal die geëmancipeerd is van de Christelijke God. Daarmee is het in dit opzicht het tegendeel van de filosofie van Spinoza. Het kan verhelderend zijn om even op die filosofie in te gaan. Spinoza schrijft:

Ik geef toe dat de theorie die alle dingen aan de wil van een onverschillige godheid onderwerpt en beweert dat zij allen afhankelijk zijn van zijn goedkeuring, minder ver van de waarheid is dan de theorie van hen die volhouden dat God altijd met het oog op het Goede handelt. Want laatstgenoemden schijnen iets te veronderstellen dat voorbij God is en niet van God afhangt, maar waar God al handelend naar kijkt als voorbeeld, of waarnaar Hij streeft als een vaststaand [dwz. niet door Hemzelf gesteld] doel. Dit is slechts een zoveelste manier om God aan de heerschappij van het lot te onderwerpen, hetgeen een volslagen absurditeit is met betrekking tot God, van Wie we hebben aangetoond dat Hij de eerste en enige vrije oorzaak van het wezen en het bestaan van alle dingen is.
[Spinoza, Ethica, Prop. XXXIII, Noot 2.]

Stel het je zo voor: volgens het Christendom heb je God en de Idee van het Goede. God kijkt bij alles wat Hij doet naar die Idee. Hij volgt dus altijd de weg van het Goede.

Spinoza emancipeerde God van die Idee. Hij concipiëerde God dus 'voorbij goed en kwaad', om met Nietzsche te spreken. Je zou kunnen zeggen dat hij het Euthyphrodilemma beantwoordde door te verkondigen dat het goede goed is omdat God het wil, dus dat het niet zo is dat God het goede wil omdat het goed is.

Het Humanisme verkondigt het omgekeerde. Een niet-seculier Humanist zou verkondigen dat God het goede wil omdat het goed is. Een seculier Humanist gelooft natuurlijk niet in God, maar deze zou kunnen zeggen dat de mens geen God nodig heeft om te weten wat goed is, omdat de mens zelf direct naar de Idee van het Goede kan kijken: het Humanisme gelooft dat die Idee geopenbaard is in de geschiedenis en de natuur.

7.

Voor hen die meer willen weten over mijn positie:

http://groups.yahoo.com/group/human_...an/message/432

Het is wel in het Engels.

8.

Meer to the point is misschien een ander bericht van me uit diezelfde thread:

I applaud cultural relativism only because it undermines itself. I myself am, like Nietzsche, a cultural monist and as such, a Uniculturalist. My Uniculturalism, however, unlike Wilders', does not seek to preserve, but to create a culture---a natural culture, i.e., a people with natural values. And this people shall be mankind[.]
[http://groups.yahoo.com/group/human_...an/message/436.]

Dit klinkt makkelijker gezegd dan gedaan. Wat is er voor nodig om van de mensheid één volk te maken?

Duizend doeleinden waren er tot dusver, want er waren duizend volkeren. Slechts de boei voor de duizend halzen ontbreekt nog, er ontbreekt het éne doel. Nog heeft de mensheid geen doel.
Maar zegt mij toch, mijne broeders: zo der mensheid haar doel ontbreekt, ontbreekt dan niet ook---zij zelve nog?
[Nietzsche, Aldus sprak Zarathoestra, "Van duizend en één doel".]

Het éne doel dat Nietzsche/Zarathoestra voor de mensheid stelt is de Übermensch, dat wil zeggen de werkelijke filosoof. Enkel de echt grote filosofen (en niet eens alle grote namen uit de geschiedenis van de filosofie, bv. niet Kant en Hegel) verdienen de titel "filosoof", "werkelijke filosoof", of "Übermensch". En deze mensen ontspruiten en ontsproten, hoewel ze zeer zeldzaam zijn, uit allerlei volkeren: bv. uit het oude Griekenland (ik hoef daar hopelijk geen voorbeelden van te geven), uit het joodse volk (Maimonides, Spinoza), uit de Islamitische wereld (Al-Farabi), uit Engeland (Bacon), Frankrijk (Descartes), Duitsland (Nietzsche), etc. etc. Ik weet niet genoeg van (Verre-)Oosterse filosofie om daar voorbeelden uit te geven, maar ik weet zeker dat ze er (geweest) zijn.

En hiermee kom ik bij het volgende citaat:

The democratic movement is morally homogeneous; its apparent tolerance of variety masks its intolerance of the one moral difference that matters.
[Laurence Lampert, Leo Strauss and Nietzsche, pagina 75.]

De reden dat ik het net zo essentiëel oneens ben met de PVV als met alle andere (grote) politieke partijen is dat de PVV vóór de democratie is... Nietzsches filosofie is aristocratisch radicalisme. De hele democratische beweging, of ze nou bestaat uit anarchisten, socialisten, liberalen, of wat dan ook, verkondigt de gelijkwaardigheid van alle mensen. Maar de mensen zijn niet gelijkwaardig. Om maar even het extreemste onderscheid te maken: Jan-met-de-pet (de meest doorsnee mens) is niet gelijkwaardig aan een Heraclitus, een Plato, een Empedocles (de uitzonderlijkste uitzondering).

[T]here is a greater distance between human and human than between human and beast.
[Laurence Lampert, Nietzsche's Task, pagina 281n.28]