Zin uit onzin (27/09/2005).

Brandons postulatie van "een HOGERE levensvorm" die "misschien juist vanwege de mogelijkheid dat deze hoger kan zijn WEL vanuit niets kan ontstaan" is vergelijkbaar met het denkbeeldige wiskundige getal i (de wortel van -1). Dit is denkbeeldig omdat je niet de wortel uit een negatief getal kunt trekken, omdat een kwadraat - het omgekeerde van een wortel - altijd positief is. Toch hebben wiskundigen dit getal in het leven geroepen, omdat het van nut was voor bepaalde berekeningen.

Wat is nu het nut van Brandons "hogere levensvorm"? In zijn eigen woorden:

"Zelfs als een hogere levensvorm enkel realiteit is binnen onze hersenen [i.e., denkbeeldig is, zoals het getal i] is het probleem van de oneindige regressie welke aan het causaliteitsprincipe ten grondslag ligt opgelost."

Dit is één reden om zo'n wezen in het leven te roepen; een andere is de volgende:

"De aanname van de hogere levensvorm geeft overigens ook de mogelijkheid van enige betekenis aan ons bestaan. In het model waar tijd geen rol speelt en er geen begin is, lijkt de betekenis ver te zoeken. Uiteraard hoeft betekenis geen vereiste te zijn voor ons bestaan, maar een betekenisvol bestaan is toch bevredigender[.]"

In wezen zijn deze redenen identiek, hoewel bij de eerste het accent ligt op oneindige regressie als FILOSOFISCH probleem, bij de tweede echter op ditzelfde als PSYCHOLOGISCH probleem. In het eerste geval lost zijn denkbeeldige wezen de absurditeit op van het idee dat er altijd al iets bestaan heeft (doch met een al minstens even absurde, en bovendien ONLOGISCHE, postulatie), in het tweede geval het probleem van het ontbreken van ZIN; het tweede is dus zeg maar een concreter probleem dan het eerste (hoewel voor een denker als Nietzsche een filosofisch probleem altijd ook een werkelijk (dus niet enkel denkbeeldig) probleem is). Het eerste lost een WETENSCHAPPELIJK probleem op, het tweede een MAATSCHAPPELIJK probleem: want een mens moet toch zin in zijn leven hebben, al is het maar een waan-zin.

Els haar idee dunkt mij ook zo'n oplossing. Haar probleem is dan: wat is de zin van alle ellende in de wereld, indien de wereld niet een soort vagevuur is, dat voor wie goed genoeg is naar een "hemel" leidt, voor wie niet goed genoeg is echter naar een "hel"? - Hiermee heeft het leven op aarde inderdaad zin gekregen. Maar is het de waarheid? Is het überhaupt waarschijnlijk?