Vrijheid en Veiligheid.
Onlangs dacht ik nog dat vrijheid en veiligheid tegenpolen waren: absolute vrijheid was absolute onveiligheid en andersom.
Nu denk ik er echter anders over: veiligheid is simpelweg vrijheid van andere dingen dan wat we gewoonlijk "vrijheid" noemen.
Als je binnen bent, ben je veilig voor de regen - vrij van het gevaar dat je wordt natgeregend. Je bent dan echter wel aan huis gebonden. Zelfs als je de sleutel van het huis hebt - en het dus geen gevangenis is - kun je niet beide vrijheden tegelijk genieten: je bent weliswaar vrij om naar buiten te gaan, maar het huis kan je niet garanderen dat je op tijd binnen zult zijn als er een bui losbarst. Buiten ben je dus vrij van je "gevangenis", maar niet vrij van het gevaar dat je wordt natgeregend. Een oplossing voor dit dilemma is er naar mijn weten niet.
Nu denk ik er echter anders over: veiligheid is simpelweg vrijheid van andere dingen dan wat we gewoonlijk "vrijheid" noemen.
Main Entry: se·cu·ri·ty
Pronunciation: si-'kyur-&-tE
Function: noun
Inflected Form(s): plural -ties
1 : the quality or state of being secure : as a : freedom from danger : SAFETY b : freedom from fear or anxiety c : freedom from the prospect of being laid off [job security]
http://m-w.com/dictionary/security
Als je binnen bent, ben je veilig voor de regen - vrij van het gevaar dat je wordt natgeregend. Je bent dan echter wel aan huis gebonden. Zelfs als je de sleutel van het huis hebt - en het dus geen gevangenis is - kun je niet beide vrijheden tegelijk genieten: je bent weliswaar vrij om naar buiten te gaan, maar het huis kan je niet garanderen dat je op tijd binnen zult zijn als er een bui losbarst. Buiten ben je dus vrij van je "gevangenis", maar niet vrij van het gevaar dat je wordt natgeregend. Een oplossing voor dit dilemma is er naar mijn weten niet.
posted by Sauwelios at
16:31
5 Comments:
Voordat deze grap voor m'n neus wordt weggenomen: er is natuurlijk wel een oplossing voor het "dilemma" uit m'n voorbeeld: een paraplu meenemen! Maar dan moet ik weer denken aan de brilsmurf, wiens paraplu klem zat op het moment dat er een bui losbarste, waarop - wanneer hij zijn paraplu eindelijk open had weten te krijgen - het onmiddelijk ophield met regenen. De enige oplossing hiervoor is je paraplu ten allen tijde geopend in je hand te houden; maar dan heb je tenminste één van je handen niet vrij...
Ik werd mij er pas laat van bewust dat er heel groot "Vrij Veilig" in de titel staat. Mijn voorbeeld is ook in deze context op te vatten (nat worden, je paraplu in je hand houden...). Een regenscherm is in die context natuurlijk een condoom; en er is wellicht niets dat de dunne scheidslijn tussen vrijheid en veiligheid beter illustreert.
Ik denk dat jouw 'vrijheid van andere dingen' een andere vorm van vrijheid is dan de vrijheid 'buiten'. De keuze 'voor veiligheid' is m.i. meer een keuze tegen vrijheid, zo je wilt voor het jezelf ontzeggen van vrijheid. De 'veilige vrijheid' is daarmee vooral een negatieve vrijheid.
Getuigt het najagen van vrijheid, op de koop toe nemend dat je nat wordt of in elk geval die kans loopt, niet veel meer van wilskracht dan het vrij zijn via de 'veilige weg', d.w.z. het 'buiten bereik' zijn van onaangename aspecten van 'buiten'?
De vraag is of er geen vrijheid te vinden is juist in het feit dat je wordt natgeregend.
Vrijen is per slot van rekening het lekkerst zonder regenpak, pardon, paraplu...
V.
"Ik denk dat jouw 'vrijheid van andere dingen' een andere vorm van vrijheid is dan de vrijheid 'buiten'. De keuze 'voor veiligheid' is m.i. meer een keuze tegen vrijheid, zo je wilt voor het jezelf ontzeggen van vrijheid. De 'veilige vrijheid' is daarmee vooral een negatieve vrijheid."
Ik besef met belangstelling dat mijn uiteenzettingen over vrijheid en veiligheid hierboven geen enkel waardeoordeel bevatten.
Ik denk dat het begrip "vrij", evenals het begrip "frank", van oorsprong positieve begrippen zijn, of liever, spontane begrippen. "Vrij" komt van de wortel *prijos "geliefd, dierbaar"; het Oud-Engelse freo betekent naast "vrij van slavernij" ook nog "edel, blij". "Frank" betekent oorspronkelijk "vrij, oprecht, echt".
"De voorname [edele, nobele] concipiëert het grondbegrip "goed" van tevoren en spontaan, namelijk vanuit zichzelf, en maakt zich van daaruit pas een voorstelling van "slecht"."
[Nietzsche, Genealogie der moraal, I, 11, mijn parafrasering.]
Het zijn de voornamen geweest die de begrippen "waar/waarachtig" (oprecht, echt) en "vrij" als positieve onderscheiding hebben gebruikt en ze hiermee een positieve bijklank hebben gegeven. In de eerste plaats noemt de voorname zich "goed" omdat hij zich simpelweg goed voelt: zijn waardering/waardeoordeel is een uitdrukking van vreugde, een affirmatie. Aan de andere kant krijgen deze begrippen pas betekenis in contrast met diegenen die niet voornaam zijn en zich dus ook niet goed voelen - de slaven, de slechten, de oneerlijken (letterlijk en figuurlijk, dit laatste: degenen die geen eer hebben!).
In de zin van respectievelijk "niet in slavernij", "niet in slechte (geestelijke) omstandigheden", "niet oneerlijk (tegenover zichzelf)" zijn de begrippen "vrij", "goed", en "waar" dus per definitie negatieve begrippen.
De wil naar vrijheid is natuurlijk typisch slaafs, althans, zolang het slechts betekent "vrij van ...". Zolang de vraag "vrij waartoe" niet beantwoord is heeft vrijheid überhaupt geen zin. Geluk is niet hetzelfde als genoegen. De slaafse mens mag dan wel dezelfde voorrechten als de voorname wensen te genieten, het genieten van die voorrechten als doel op zich is een verachtelijk doel. De voorname mens vindt zijn geluk in bepaalde activiteiten, de krijg, de jacht, het toernooi. De vragen "vrij waarvan" en "veilig waarvoor" zijn vergelijkbaar; evenzo de vragen "vrij waartoe" en "veilig waarom". Veilig om wat te doen? Hoe rechtvaardig jij jouw veiligheid?
Ik denk dat onze maatschappij erop gericht is om femininiteit te laten gedijen. Ik maak hier een onderscheid tussen feminien en masculien enerzijds en vrouwelijk en mannelijk anderzijds, dus tussen aard en geslacht. Een man hoeft bijvoorbeeld nog niet masculien te zijn. Femininiteit bloeit, getuige de talloze Gay Pride Parades en dergelijken. In de schaduw hiervan (in de kou; niet in de beschutting) staan de zogenaamde "homofoben", waarbij het Griekse woord phobos wordt uitgelegd als "angst". In het Dorisch betekent phobos echter helemaal niet "angst" maar "haat", bijvoorbeeld bij de dichter Bion. Denk ook aan "hydrofoob", "waterafstotend". Het is met homofobie een geval van een wederzijdse afstoting: niet dat homo's zich niet aangetrokken kunnen voelen tot homofoben (eigenlijk is "homofoob" overigens onjuist, het moet "homofilofoob" zijn); maar de homofoob vindt de - uitgesproken - homofiel afstotend en stoot deze daarom actief van zich af.
Maar goed. Femininiteit gedijt - en wat is feminien? "Erbij willen horen". Deel willen zijn van een "netwerkje". "Gemogen" willen worden, "in de smaak" willen vallen (= ijdelheid). Ik zie ijdelheid en trots als polen, als relatief: ijdelheid is een gebrek aan trots, "trots" een veel hogere mate van trots dan "ijdelheid". Zo ook feminien en masculien, sterk en zwak: zwakte is een gebrek aan sterkte, "sterkte" een hogere mate van sterkte dan "zwakte". Maar goed. Je schrijft verder:
"Getuigt het najagen van vrijheid, op de koop toe nemend dat je nat wordt of in elk geval die kans loopt, niet veel meer van wilskracht dan het vrij zijn via de 'veilige weg', d.w.z. het 'buiten bereik' zijn van onaangename aspecten van 'buiten'?
"De vraag is of er geen vrijheid te vinden is juist in het feit dat je wordt natgeregend."
Ik krijg het idee dat je het hebt over "dancing in the rain" o.i.d. Als we echter "natgeregend worden" vervangen door "verscheurd worden door wolven" dan vraag ik me ten zeerste af of hierin vrijheid te vinden is.
"Vrijen is per slot van rekening het lekkerst zonder regenpak, pardon, paraplu..."
Het doel van seks is mijns inziens bevruchting, zowel lichamelijk als (al dan niet bewust) geestelijk. "Veilig vrijen" is dus een uitdrukking van onoprechtheid, oneerlijkheid tegen jezelf: je wil wel het "genot", maar niet hetgene waar dit genot toe dient en wat de bestaansreden ervan is.
"Het is met homofobie een geval van een wederzijdse afstoting: niet dat homo's zich niet aangetrokken kunnen voelen tot homofoben (eigenlijk is "homofoob" overigens onjuist, het moet "homofilofoob" zijn); maar de homofoob vindt de - uitgesproken - homofiel afstotend en stoot deze daarom actief van zich af."
Ik denk dat ik hier beter "afstotelijk" had kunnen zeggen.
Post a Comment
Subscribe to Post Comments [Atom]
<< Home