Disciplina vitae scipio.

Roken begint gewoonlijk als ijdelheid en eindigt - of, beter gezegd, eindigt juist niet - als verslaving. Van begin tot eind is het dan dus een kwestie van afhankelijkheid: in de eerste plaats van de mening van anderen, in de tweede van de substantie. - Verslaving, het woord zegt het al, is een tot-slaaf-zijn, een niet-sterk-genoeg-zijn voor onafhankelijkheid, om de ketenen der kluistering te breken. Maar ook de meester, de onafhankelijke mens, is een slaaf, of, om het positief uit te drukken, een dienaar - een dienaar van zichzelf. Het is de onaflatende toewijding aan zichzelf die de meester tot meester maakt; maar hiermee is alles al gezegd. De slaaf is een slechte dienaar van zichzelf... Hij is überhaupt een slechte dienaar, want hij dient ongaarne. Gelukkig maar, voor hem, dat zijn Zelf een zachte meester is...

"Opstand - dat is de voornaamheid van de slaaf. Uw voornaamheid zij gehoorzaamheid! Uw bevelen zelf zij een gehoorzamen!"
[Alzo sprak Zarathoestra, Van de krijg en het krijgsvolk.]